Ruslar İspir’e doğru ilerliyorlar… İlerliyorlar ama İspir’i bir türlü bulamıyorlar… Rus kurmay subaylar oturmuşlar haritanın başına tartışıyorlar. Tam o sırada bir Türk esir getiriyorlar odaya, ona soruyorlar ve haritada İspir’i göstermesini istiyorlar. İspirli hiç harita görmemiş, şaşırıyor, çevirmene “İspir o kâğıtta ne arar, İspir böyüük bir taşın altında, gidip arasın bulsunlar” diyor. Bu söz yıllarca söylenmiştir o yörelerde “İspir taşın altında” denilerek.

İşte Erzurum’un bu “taşın altındaki”, 14.609 nüfuslu, 2100 kilometre kare alanlı "kıç kadar" İspir ilçesinde bugün 129 tane cami var. Yani kilometrekareye 16 cami, cami başına 113 kişi düşüyor, yani İspir’in tüm nüfusunu doldur camilerine, alır.

Ülkenin başka yerlerinden başka çarpıcı örnekler de verelim:

Çamlıca Camii 60 bin kişilik, 147 personeli var, sabah namazı en çok 30 kişiyle kılınmakta.

Baştan bilselerdi böyle olacağını, "senelik şu kadar kişi namaz kılacak" garantili ihale yapardı AKP Hükümeti.

Ve Yassıda Camii… O da 1200 kişilik... Yassıada'da 1200 kişi yaşayacak mı ki? Kıç kadar ada yahu...

GÖBEK BAĞININ OKUMUŞLUKLA, CAMİYLE İLGİSİ VE ŞALLA DİL BÜKME

“Okumuş olsun diye çocuğun düşen göbek bağı camiye bırakılır.”

“Yeni doğan çocuğa altıncı ayına kadar su içirilmez. Altıncı ayın sonunda ağzına Kur’an-ı Kerim sürülerek okumuş birisi tarafından ilk su içirilir ki, büyüyünce okumuş olsun.”

“Hocalar Kur’an okumak öğretirken çocukların dillerinin okumaya alışması için şal parçası ile bükerler.” (1)

1961 yılında babamın görevi dolayısıyla Erzurum Tortum'da idik. Ortaokul birinci sınıftaydım. İşte o zaman Tortum'un bir köyünde öğretmen olan Mehmet Kardeş, yukarıda kaynak olarak gösterdiğim bu kitabı yayınladı. Herkes aldı, babam da alıp eve getirdi, ben de okudum. Babam bir de şehir kulübünde bu kitapla ilgili bir olayı anlattı. Bizim din dersi öğretmenimiz Cemal Bey, bu kitabın yazarı Mehmet Kardeş'i görünce "Ulan sen sızma komünistsin" demiş.

Yukarıdaki inançlar Tortum köylerinde bugün de var mıdır? Sanmam. Nerelerden geliyor toplumumuz, bunu anlatmak için yaptım bu alıntıları. Kaldı ki Tortum’un halkı bugün de bugünün saplantı ve safsatalarına inanıyor; tarikat, cemaat ve hoca milleti ne dese ona inanıyor.

1) Mehmet Kardeş-Tortum’da Halk İnanmaları Adetler, Taşlamalar