Kara Yusuf Pehlivan

Abone Ol

Acaba, Pehlivan Karakoyunlu'nun dediği gibi 74 yaşında mı, yoksa İmaç'ın dediği gibi 46 yaşında mı rahmetli olmuştu?

İşte bu karışıklığa ışık tutmak için, Kara Yusuf'un memleketi olan Çakırbağ (Abusta) Köyü Muhtarı Halis Taştan'ı telefonla aradım, sağ olsun, köy hakkında kapsamlı bilgi verdi ve Kara Yusuf'u tanıyan ve onun hodaklığını yapmış olan 78 yaşındaki babası Şükrü Taştan'la görüştürdü.

Daha sonra Kara Yusuf'un oğlu Ali'nin kızı Alime ile telefonda görüştüm, ayrıca beyi Kâni Taştan ile de uzun uzun konuştuk. Bilgili, aydın ve ileri görüşlü bir zat, çok yararlı bilgiler verdi.

Bütün bu konuştuklarım Kara Yusuf'un 57 yaşında öldüğünü ısrarla vurguladılar.

Bununla da yetinmedim Murat Okutmuş'tan, Kara Yusuf'un Bayburt Nüfus Müdürlüğünden kaydını çıkartıp göndermesini istedim, sağ olsun gönderdi. Burada; Yusuf Taştan, Hasan ve Puşu oğlu, Bayburt doğumlu, Doğum Tarihi 01.07.1873, ölüm tarihi 02.08.1940 Giresun, yazılıydı!  

Şimdi biraz sesli düşünelim! Kara Yusuf'un 1908 yılında Rusya'ya gittiği gerçeğinden olaya baktığımızda, Karakoyunlu'ya göre pehlivan 38 yaşında, nüfus kaydına göre ise 35 yaşında Rusya'ya gitmiş oluyor ki, bu her iki durumda da Yusuf'un güreş yaşı geçmiştir.

Sayın İmaç ise kitabında şu bilgilere yer vermiştir:

Pehlivanın asıl adı Bekir'miş, 1893 doğumlu olduğu için 1908 yılında Rusya'ya gitmeye yaşı tutmuyormuş, kardeşi Yusuf'un hüviyetiyle resmi evraklarını ikmal ettirip Rusya'ya gitmiş. Bundan sonra da Bekir adı unutulmuş Yusuf diye anılmış, bu adla başarılı güreşler yapmış, 16 madalya kazanmış ve 1917 yılında Rus ihtilali çıkınca da oğlu Ali ve karısıyla beraber Bayburt'a dönmüş.

Bayburt Nüfus Müdürlüğünden getirttiğim kayıtta, Pehlivanın oğlu Ali'nin 1918 yılında doğduğu ve 1964 yılında öldüğü yazılı.

Pehlivanın akrabalarından edindiğim bilgiye göre Ali Rusya'da doğmuş ve 6 yaşlarında da Bayburt'a gelmiştir.

Bu durumda Kara Yusuf'un 1917 yılında Rusya'dan kaçıp Bayburt'a gelmesinin gerçekle hiçbir alakası yoktur.

Bir an için olsa dahi Ali'nin nüfusa yanlış kaydedildiğini de düşünemeyiz; çünkü, Ali'nin annesi Emine, Rusya'da bayağı tahsil yapmış, aydın ve ileri görüşlü bir hanımmış, buna bağlı olarak da Abusta Köyüne gelir gelmez oğlu Ali'yi Hart Köyünde okula yazdırmış. Muhtemelen, oğlunun doğum tarihini de (01. 07. 1918) ay ve gün belirterek nüfusa o bildirmiştir.

Ali'nin kızı Alime'nin beyanına göre babası, eski yazı yazıp okuyormuş. Bunu da Hart'ta  okurken öğrendiği anlaşılıyor. Demek oluyor ki 1928 den önce Ali okula başlamış.

Bilindiği gibi Osmanlıca okuyup yazmak bir hayli zordur, bir senede okuma öğrenilir, yazmak ise hayli zaman alır.

Yine Kızının beyanına göre Ali, annesine, kendisini daha da okutmadığı için sitem ediyormuş. Ali'nin yeni harflerin kabul edilmesi üzerine (1928) okuldan alındığı anlaşılıyor.

Bütün bunlardan şu sonuç çıkıyor: Kara Yusuf, eşi ve oğlu 1924 yılında Rusya'dan dönmüşlerdir! Ali okula 1925 yılında kaydedilmiş, üç sene okuduktan sonra ayrılmış!

Ne Rahmetli Sadri Karakoyunlu'nun, Kara Yusuf'un doğum yılı olarak gösterdiği 1870 yılı, ne Nahit İmaç'ın pehlivanın doğum yılı olarak öne sürdüğü 1893 tarihi Ali ile ilgili gerçekleri karşılamıyor.

Geriye kalıyor İmaç'ın “Bayburtlu Kara Yusuf Pehlivan” isimli kitabının 3. sayfasındaki resmin altındaki 1882 tarihi ki, kaynağı belirtilmemesine rağmen pehlivanın gerçek doğum tarihidir. Çünkü, Kâni Taştan babasıyla akran olan Kara Yusuf'un 57 yaşında öldüğünü ısrarla vurgulamıştır. Ali'nin kızı Alime ve Pehlivana hodaklık yapmış olan 78 yaşındaki Şükrü Taştan da bunu doğrulayıp Kara Yusuf'un 57 yaşında rahmetli olduğunu söylemişlerdir.

1882 yılını pehlivanın doğum tarihi olarak aldığımızda, 02.08.1940 tarihinde öldüğü zaman 58 yaşında olduğu ortaya çıkıyor ki buda akrabalarının söyledikleriyle hemen hemen örtüşüyor. Ancak ben Kara Yusuf'un 1882 değil de 1883 yılında doğduğu inancındayım.

Nüfustaki kayda göre Yusuf 1873 yılında doğmuş. Rusya'ya giderken adı Bekir iken nasıl Yusuf olmuşsa yaşı da tam, on yıl büyük gösterilmiştir.

Bunun nedenlerini, Yusuf'un Rusya'daki güreşlerini, evlendiği kızın Rus kızı olmayıp Tatar Türklerinden olduğunu, babasının adının Yakup, anasının adının da Fatma olduğunu,  “Yusuf'un sevgilisinin adının Elana olduğunu, ancak Yusuf'un ona Emine dediğini” yazanların aksine, kızın adının Emine olduğunu, Rus okullarında Elena dediklerini ve yine yazanların öne sürdüğü gibi Kara Yusuf ile kardeşleri Rusya'nın YAFA şehrine değil Kırım'ın KEFE şehrine gittiklerini, Rusya'da Yafa diye bir şehrin olmadığını, Yusuf'un sirkteki kuvvet gösterilerini ve daha bir çok olayı, roman olarak yazmaya başladığım “Abustalı Bekir  - Bayburtlu Kara Yusuf  Pehlivan” isimli kitabımda anlatacağım.

Kalın sağlıkla…

Temmuz 2009